Wybrane aspekty wykonywania zawodu farmaceuty

 

I.    Warunki wykonywania zawodu farmaceuty – uzyskanie PWZ

1.    Przyznanie prawa wykonywania zawodu farmaceuty – ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (UoZF)

•    Art. 13. 1. Prawo wykonywania zawodu farmaceuty w odniesieniu do osoby, która posiada kwalifikacje, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1–3, przyznaje w drodze uchwały okręgowa rada aptekarska właściwa ze względu na zamierzone miejsce wykonywania zawodu farmaceuty, a w odniesieniu do osoby, która posiada kwalifikacje, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4–7 i ust. 4 – NRA, w przypadku gdy osoba ta:
1)    posiada kwalifikacje określone w art. 5;
2)    posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
3)    posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu farmaceuty, potwierdzony orzeczeniem lekarskim;
4)    wykazuje nienaganną postawę etyczną i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu farmaceuty oraz przestrzegania zasad etyki i deontologii opracowanych przez Krajowy Zjazd Aptekarzy na podstawie art. 37 pkt 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich;
5)    nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
6)    posiada znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu farmaceuty;
7)    korzysta z pełni praw publicznych.

2.    Warunki wykonywania zawodu farmaceuty - ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (UoZF)

•    Art. 25. Zawód farmaceuty może wykonywać osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu farmaceuty, która złożyła ślubowanie i jest wpisana do rejestru farmaceutów, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich.
•    Art. 26. Osoby wykonujące zawód farmaceuty są zrzeszone w samorządzie zawodu farmaceuty. Przynależność do samorządu zawodu farmaceuty jest obowiązkowa dla farmaceutów wykonujących zawód farmaceuty.
•    Art. 20. 1. Osoba, która posiada prawo wykonywania zawodu farmaceuty, ma prawo posługiwać się tytułem zawodowym „farmaceuta”.
 2. Tytuł zawodowy „farmaceuta” podlega ochronie prawnej.
•    Art. 36. 3. Farmaceuta przed rozpoczęciem wykonywania czynności zawodowych farmaceuty obowiązany jest przedłożyć podmiotowi, na rzecz którego wykonuje te zadania, dokument „Prawo wykonywania zawodu farmaceuty”.
•    Art. 4. 1. Wykonywanie zawodu farmaceuty ma na celu ochronę zdrowia pacjenta oraz ochronę zdrowia publicznego i polega na:
 1) sprawowaniu opieki farmaceutycznej, o której mowa w ust. 2;
 2) udzielaniu usług farmaceutycznych, o których mowa w ust. 3;
 3) wykonywaniu zadań zawodowych, o których mowa w ust. 4;
 4) wykonywaniu czynności, o których mowa w ust. 5

3.    Przepisy karne - ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (UoZF)

•    Art. 79. Kto bez wymaganego uprawnienia posługuje się tytułem zawodowym „farmaceuta”, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
•    Art. 80. Kto nie posiadając wymaganych uprawnień sprawuje opiekę farmaceutyczną, udziela usługi farmaceutycznej lub wykonuje zadania zawodowe, o których mowa w art. 4 ust. 4, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
•    Art. 81. 1. Kto powierza wykonywanie zawodu farmaceuty osobie, która nie posiada wymaganych uprawnień, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie.

4.    Utrata prawa wykonywania zawodu - ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (UoZF)

•    Art. 21. 1. Farmaceuta traci prawo wykonywania zawodu farmaceuty w przypadku:
 1) pozbawienia prawa wykonywania zawodu farmaceuty;
 2) ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego;
 3) złożenia przez farmaceutę oświadczenia o zrzeczeniu się prawa wykonywania zawodu farmaceuty;
 4) prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
 5) pozbawienia praw publicznych.
 2. Utratę prawa wykonywania zawodu farmaceuty potwierdza uchwałą właściwa okręgowa rada aptekarska albo NRA

5.    Przerwa w wykonywaniu zawodu - ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (UoZF)

•    Art. 37. 1. Farmaceuta, który nie wykonuje zawodu jako aptekarz przez okres dłuższy niż 5 lat w okresie ostatnich 6 lat, a zamierza podjąć jego wykonywanie jako aptekarz, ma obowiązek zawiadomić o tym właściwą okręgową radę aptekarską i odbyć przeszkolenie uzupełniające trwające nie dłużej niż 2 miesiące.
3. Szczegółowe warunki odbywania przeszkolenia uzupełniającego określa umowa zawarta przez farmaceutę z podmiotem prowadzącym przeszkolenie uzupełniające, wskazanym przez okręgową radę aptekarską, której członkiem jest farmaceuta, lub wskazanym przez farmaceutę i zaakceptowana przez okręgową radę aptekarską, której jest on członkiem.
4. Podmiot prowadzący przeszkolenie uzupełniające przekazuje niezwłocznie informacje o jego zakończeniu właściwej okręgowej izbie aptekarskiej. Okręgowa izba aptekarska zatwierdza ukończenie przeszkolenia uzupełniającego, a w przypadku stwierdzenia, że przeszkolenie uzupełniające nie zostało zrealizowane zgodnie z warunkami określonymi w umowie, o której mowa w ust. 3, odmawia jego zatwierdzenia, w terminie 14 dni od otrzymania informacji o jego zakończeniu.
•    Art. 37 zawiera również ust. 2, który zawiera zamknięty katalog czynności, których wykonywanie nie stanowi przerwy w wykonywaniu zawodu farmaceuty jako aptekarza.


II.    Osoby wykonujące w aptece czynności fachowe – przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne ze zm. i inne.

•    Art. 90. Przy wykonywaniu w aptece czynności fachowych mogą być zatrudnieni wyłącznie farmaceuci i technicy farmaceutyczni w granicach ich uprawnień zawodowych.
•    Art. 92. W godzinach pracy apteki w jej lokalu znajduje się zatrudniony w niej farmaceuta lub farmaceuta wykonujący swoje obowiązki w aptece na innej podstawie prawnej.
•    Art. 88. 1. W aptece ogólnodostępnej musi być ustanowiony farmaceuta odpowiedzialny za jej prowadzenie, zwany dalej „kierownikiem apteki”.
5. Do zadań kierownika apteki ogólnodostępnej należy osobiste kierowanie apteką, obejmujące:
 4) nadzór nad pracownikami oraz innym personelem zatrudnionym w aptece, w tym:
 a) nadzór nad czynnościami, w tym fachowymi, wykonywanymi przez personel apteki,
 e) nadzór nad studentami odbywającymi praktyki zawodowe oraz osobami odbywającymi praktyki techników farmaceutycznych
 f) prowadzenie ewidencji zatrudnionych w aptece farmaceutów i techników farmaceutycznych,
•    Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2002 r. w sprawie odbywania praktyki w aptece przez technika farmaceutycznego.
Rozporządzenie, wydane na podstawie art. 91 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne, określa czas i zasady odbywania praktyki zawodowej przez technika farmaceutycznego oraz wskazuje, że praktyką kieruje kierownik apteki, w której praktykant odbywa praktykę, lub wyznaczony przez kierownika farmaceuta.
Po zakończeniu praktyki kierownik apteki, w której praktykant zakończył realizację całości programu praktyki, wydaje zaświadczenie o odbyciu praktyki, które wraz z dyplomem potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie technik farmaceutyczny stanowią dokumenty uprawniające do wykonywania w aptece czynności fachowych.
Rozporządzenie określa również wzór zaświadczenia o odbyciu praktyki oraz zawiera program praktyki technika farmaceutycznego.


III.     Komentarz

•    Aby wykonywać zawód farmaceuty, w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami, niezbędne jest zarówno posiadanie PWZ, jak i przynależność do samorządu zawodowego czyli wpis do rejestru okręgowej izby aptekarskiej, przy czym wykonywanie zawodu stanowią wszystkie czynności opisane w art. 4 UoZF. Kwestię wpisu oraz wypisu farmaceutów do rejestru prowadzonego przez izby aptekarskie regulują przepisy ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich.
•    Z uwagi na:
- ochronę prawną tytułu zawodowego „farmaceuta”;
- przepisy karne – art. 79 – 81 UoZF;
- obowiązki kierownika apteki wynikające z art. 88 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne;
- treść art. 90 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne;
kierownik apteki, przed dopuszczeniem do wykonywania czynności fachowych w aptece i dokonaniem wpisu do ewidencji personelu fachowego, powinien dokładnie zweryfikować uprawnienia farmaceuty lub technika farmaceutycznego, który zamierza rozpocząć pracę w danym podmiocie.
Kierownik apteki winien też dokonać weryfikacji, czy zgodnie z art. 37 UoZF farmaceuta nie ma przerwy dłuższej niż 5 lat w ciągu ostatnich 6 lat.
•    W przypadku farmaceuty dokumentami potwierdzającymi możliwość czynnego wykonywania zawodu są dokument potwierdzający uzyskanie tytułu zawodowego magister farmacji (najczęściej dyplom ukończenia studiów na kierunku farmacja) oraz PWZ z aktualnym wpisem potwierdzającym przynależność do okręgowej izby aptekarskiej (zalecana weryfikacja w Centralnym Rejestrze Farmaceutów)
•    W przypadku technika farmaceutycznego dokumentami potwierdzającymi możliwość wykonywania zawodu są zaświadczenie o odbyciu praktyki oraz dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik farmaceutyczny.


Stan prawny na dzień 16.05.2022 r.