Praktyka i zatrudnienie technika farmaceutycznego w aptece.

W związku z pytaniami, szczególnie nowych kierowników aptek, przekazuję zebrane informacje w temacie techników farmaceutycznych w aptekach.

Na wstępie proszę zwrócić uwagę na wybrane zapisy Prawa farmaceutycznego:

Art. 88. 5. Do zadań kierownika apteki należy:
1) organizacja pracy w aptece, polegająca między innymi na przyjmowaniu, wydawaniu, przechowywaniu i identyfikacji produktów leczniczych i wyrobów medycznych, prawidłowym sporządzaniu leków recepturowych i leków aptecznych oraz udzielaniu informacji o lekach;
2) nadzór nad praktykami studenckimi oraz praktykami techników farmaceutycznych;
6) prowadzenie ewidencji zatrudnionych w aptece osób wymienionych w Art. 90;
7) przekazywanie okręgowym izbom aptekarskim danych niezbędnych do prowadzenia rejestru farmaceutów przewidzianego ustawą o izbach aptekarskich;

Tak więc z powyższego wynika jednoznacznie, że to kierownik apteki odpowiada za organizację pracy w aptece i za to, by odpowiednie czynności były wykonywane przez osoby do tego uprawnione, co oznacza, że do obowiązków kierownika apteki należy także sprawdzenie, czy wszystkie osoby zatrudnione w aptece i dyspensujące lub sporządzające leki, posiadają odpowiednie wykształcenie i uprawnienia, czyli prawo wykonywania zawodu farmaceuty lub ukończoną praktykę przez technika farmaceutycznego. Czyli kierownik apteki powinien sprawdzić dokumenty zatrudnianych osób pod kątem ich wykształcenia, odbytych praktyk pozwalających na wykonywanie zawodu i ciągłości pracy.
W razie braku prowadzenia takiej kontroli przez kierownika apteki i dopuszczenia do przekroczenia uprawnień przez pracownika apteki (jak to np. miało miejsce w jednej z aptek, gdzie technik na praktyce samodzielnie dyspensował i wykonywał leki doprowadzając do niebezpiecznej dla pacjenta pomyłki), odpowiedzialność zawodową poniesie także kierownik.
Kierownik odpowiada także za nadzór nad praktykami oraz ewidencję pracowników apteki jak i informowanie izby aptekarskiej w zakresie danych dotyczących magistrów farmacji zatrudnionych w aptece.
Z uwagi na powyższe uczulam kierowników aptek, by zawsze sprawdzali kto pracuje w danej aptece i jakie posiada uprawnienia – czyli wymagane prawem wykształcenie, ciągłość pracy (5 letnia przerwa pracy w aptece w okresie 6 letnim przerywa prawo wykonywania zawodu – z wyjątkami ustawowymi) oraz ukończone praktyki. Taką kontrolę dokumentów powinien przeprowadzić także kierownik, który obejmuje stanowisko kierownicze w już istniejącej aptece z nieznanym sobie zespołem pracowników.
Sama praktyka technika farmaceutycznego wynika z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2002 w sprawie odbywania praktyki w aptece przez technika farmaceutycznego i za wydanie zaświadczenia technikowi kończącemu staż, jak i jego sprawdzenie przy przyjmowaniu technika do pracy w aptece, odpowiada kierownik apteki.
Pełne rozporządzenie wraz z odpowiednim zaświadczeniem, które powinien otrzymać technik po ukończeniu praktyki, można znaleźć mi. w Farmaceutycznym Serwisie Prawnym LexPharma na stronie www.prawo.farmacja.pl, natomiast w niniejszym opracowaniu odnoszę się tylko do niektórych zapisów tego rozporządzenia a dotyczących kierownika apteki, który zresztą powinien niniejsze rozporządzenie, jak i inne przepisy, doskonale znać.
§ 5. 1. Praktyką kieruje kierownik apteki, w której praktykant odbywa aktualnie praktykę, lub wyznaczony przez kierownika tej apteki farmaceuta, zwany dalej „opiekunem”. Opiekun może kierować jednocześnie praktyką najwyżej dwóch praktykantów.
2. Do obowiązków opiekuna należy: 1) sporządzanie planu i harmonogramu zajęć praktycznych i nadzór nad ich wykonaniem, 2) prowadzenie zajęć praktycznych w aptece, 3) pisemne stwierdzenie zrealizowania przez praktykanta całości programu praktyki.
§ 6. Praktykant może samodzielnie wykonywać czynności pomocnicze przy sporządzaniu, wytwarzaniu, wydawaniu produktów leczniczych i wyrobów medycznych, z wyłączeniem produktów leczniczych, o których mowa w art. 91 ust. 1 ustawy, i preparatów leczniczych będących: 1) lekami do żywienia pozajelitowego, 2) lekami do żywienia dojelitowego, 3) lekami w dawkach dziennych, w tym lekami cytostatycznymi, 4) płynami infuzyjnymi, 5) roztworami do hemodializy i dializy dootrzewnowej.
Tak więc warto dokładnie podkreślić i zauważyć, że technik w czasie praktyki może wykonywać jedynie CZYNNOŚCI POMOCNICZE i niedopuszczalne jest pozostawianie technika – praktykanta samodzielnie w ekspedycji czy recepturze, za co swoją funkcją i prawem wykonywania zawodu odpowiada kierownik apteki.
§ 8. 1. Zaświadczenie o odbyciu praktyki wydaje kierownik apteki, w której praktykant zakończył realizację całości programu praktyki. 2. Podstawą do wydania zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, są wpisy w dzienniku oraz pisemne stwierdzenie przez opiekuna zrealizowania całości programu praktyki. 3. Wzór zaświadczenia o odbyciu praktyki stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia.
I takim zaświadczeniem powinien się legitymować technik farmacji przy podejmowaniu pracy w każdej kolejnej aptece a każdy kierownik apteki powinien takie zaświadczenie sprawdzić razem z dokumentem ukończenia odpowiedniej szkoły, co należy odnotować w książce ewidencji pracowników.
Warto jednak zauważyć, że problem ten ma też swoje zakamarki, jak cała sytuacja techników farmaceutycznych, gdyż Ci technicy, którzy kończyli praktyki, czy staże przed wejściem w/w rozporządzenia określającego wzór zaświadczenia o ukończeniu praktyki (przed 01.10.2002r.), nie posiadają żadnego określonego prawem dokumentu.

Gdyby pojawiły sie jakieś dodatkowe pytania, które nie tłumaczy jasno w/w rozporządzenie - prosze o kontakt lub zapraszam do dyskusji na stronach www.listy.farmacja.pl


Z uszanowaniem
dr farm. Stanisław Piechula