W dniu 17 sierpnia 2015 weszła w życie ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy - Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw, opublikowana w dniu 11 sierpnia 2015 r. (Dz. U. 2015 poz. 1137).

Ustawa wprowadza istotne zmiany na korzyść spadkobierców, jak zasadę odpowiedzialności za długi zmarłego tylko do wysokości przejętego majątku - tj. z dobrodziejstwem inwentarza. Dotychczas zasadą było przyjęcie spadku w sposób prosty, gdzie spadkobiercy wielokrotnie nie zdawali sobie sprawy z ilości i wysokości długów przyjętych po zmarłym. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza wymagało złożenia oświadczenia woli w tym zakresie. Nowelizacją ustawy to przejęcie spadku wprost będzie wymagało złożenia oświadczenia przez spadkobierców. Bez zmian pozostała kwestia odrzucenia spadku, która wymaga również złożenia oświadczenia przez spadkobiercę.

Nowelizacją ustawy wprowadzono instytucję wykazu inwentarza, który to mogą przygotować samodzielnie spadkobiercy, zapisobiercy windykacyjni oraz wykonawca testamentu. Tym samym spadkobiercy nie będą musieli korzystać z usług komornika sądowego, który dotychczas sporządzał odpłatnie spis inwentarza. Wykaz inwentarza można przedłożyć zarówno w sądzie, jak i u notariusza, według wzoru ustalonego przez ministra sprawiedliwości w rozporządzeniu.

Link: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150001137+2015%2408%2417&min=1

W dniu 17 sierpnia 2015 roku weszło w życie również Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego (Dz.Urz. UE L201/107; 27.7.2012), które wprowadza jednolite na terenie Unii Europejskiej zasady ustalania sądów właściwych do rozstrzygania spraw spadkowych i prawa właściwego - czyli prawa państwa, które ma mieć zastosowanie w danej sprawie spadkowej. Rozporządzenie ma zastosowanie z wyjątkiem Danii, Irlandii oraz Wielkiej Brytanii.

Wszystkie kwestie dotyczące spadku po danej osobie będą rozstrzygane przez sądy tylko jednego państwa członkowskiego, w oparciu o przepisy tylko jednego prawa. Spadkodawca do rozpoznania sprawy może wybrać jako prawo właściwe prawo państwa swojego obywatelstwa, co umożliwia spadkobiercom wybór sądów tego państwa.

Rozporządzenie wprowadza do obrotu prawnego nowy dokument: Europejskie Poświadczenie Spadkowe, który stanowi potwierdzenie, że osoba w nim wymieniona posiada określone w tym dokumencie prawa do spadku. Wydawanie dokumentu nastąpi w jednolitej procedurze i według identycznego wzoru dla wszystkich państwach członkowskich. W Polsce będzie można je uzyskać w postępowaniu prowadzonym przez sąd rejonowy albo u notariusza - według wyboru zainteresowanych.

Celem regulacji rozporządzenia jest ułatwienie załatwienia spraw spadkowych o charakterze międzynarodowym.

Link: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX:32012R0650

Krystian Szulc
Radca prawny Śląskiej Izby Aptekarskiej